Zwoleń

Zwoleń - miasto dawniej położone w powiecie kozienickim guberni radomskiej. Obecnie miasto powiatowe.
Historia browaru w Zwoleniu sięga prawdopodobnie pierwszej połowy XIX wieku. W każdym bądź razie w 1858 roku pojawia się ogłoszenie prasowe dotyczące wydzierżawienia browaru piwnego w dobrach Zwoleń od 24 czerwca 1859. Ówczesny właściciel opisuje go jako zakład w pełni wyposażony, zachwala jego położenie - gdzie są niskie ceny drzewa i jęczmienia uprawianego trzy mile od miasta nad brzegiem Wisły (mila polska w tym okresie była równa 8534,31 m). Podkreśla, wiodący przez Zwoleń, szlak do Radomia i do Lublina gdzie są duże rynki zbytu i co najważniejsze zaznacza że w okolicy „ … na obwód czteromilowy, nie ma teraz Browaru w którymby dobre piwo było wyrabianem, a potrzeba takowego wyraźnie czuć się daje”.
Opis ten prawdopodobnie dotyczy browaru, który działał na terenie Zwolenia w późniejszym okresie, być może już w 1858 należał on do rodziny Matulewicz. W każdym bądź razie pod koniec lat 70-tych XIX wieku właścicielem był Julian Matulewicz żyjący w latach 1830-1889. W tym okresie są podawane dwie mocno rozbieżne wielkości produkcji - 3 150 wiader i 27 000 wiader co może wynikać z błędu w spisach lub być wynikiem unowocześniania browaru. Przy wielkości produkcji 27 000 wiader jej wartość wynosiła 23 000 rubli a firma zatrudniała 9 pracowników. Piwo było wożone min. do Kozienic gdzie zastępstwo browaru było prowadzone przez Lejbusia Weinberga, który dalej sprzedawał je okolicznym szynkarzom. W 1884 jest podawana wartość produkcji 18 000 rubli przy zatrudnieniu 9 robotników. Po śmierci Juliana, prawdopodobne przez krótki okres, browar był prowadzony przez Stanisława Matulewicza. Już około połowy lat 90-tych kolejnym właścicielem browaru została Emilia Matulewicz. Produkowano w tym okresie około 15 000 wiader piwa bawarskiego i około 10 000 - 12 000 wiader piwa prostego. Działalność zakładu w XX wieku niczym się nie wyróżnia. Przed Pierwszą Wojną Światową produkcja nie przekracza 15 000 wiader piwa bawarskiego, obroty spadają do około 14 000 rubli rocznie przy zatrudnieniu 5-7 pracowników.
Po wojnie światowej browar już prawdopodobnie nie wznowił działalności. Do dziś nie został po browarze żaden ślad widoczny gołym okiem. Mieścił on się w pobliżu Kaplicy Świętej Anny w Zwoleniu.