Mordy

Mordy - miasto dawniej położone w powiecie siedleckim guberni siedleckiej. Obecnie miasto w powiecie siedleckim.
Browar w Mordach mieścił się w dawnym majątku ziemskim w południowej części miasteczka, przy obecnej ulicy 8 Dywizji Wojska Polskiego.
Browar w Mordach został założony przez sędziego pokoju Jana Zembrzuskiego. Jako data założenia początkowo był podawany rok 1877, a po 1912 (po przejęciu majątku przez rodzinę Przewłockich) 1878. Prawdopodobnie któraś z tych dat mogła być datą rozpoczęcia budowy zakładu. Pojawia się też rok 1869 … mogło by to wskazywać że Zembrzuski stawia browar na miejscu wcześniejszego zakładu. W rzeczywistości nowo pobudowany browar został otwarty w początkach czerwca lub lipca 1879 roku. Browar był nowocześnie urządzony, a w jednej z notek prasowych został przedstawiony jako browar parowy. W lipcu 1879 Kurier Warszawski donosił „… otwarty został browar piwny, z urządzeniem mogącem w niezbyt odległej przyszłości odpowiedzieć nie zaledwie wszelkim wymaganiom udoskonalającej się sztuce technicznej.” Należy dodać że Jan Zembrzuski budując nowy browar od podstaw miał za sobą dwudziesto kilku letnie doświadczenie -wcześniej pracował w znacznych browarach zagranicznych.
W początkowym okresie zakład zatrudniał 9 robotników, a jego obroty wynosiły 25 000 rubli. Na początku wieku zaczęły dochodzić do 30 000 rubli, a zatrudnienie wzrosło do 15 robotników. Wielkość produkcji na przełomie wieków wynosiła około 20 000 wiader. Od początku swojej działalności browar był nastawiony na warzenie piwa bawarskiego. W 1885 piwo to pojawiło się w Warszawie. Wyłączność na jego sprzedaż w Warszawie otrzymał Dom Handlowy TSCHOEPE i sp. mieszczący się na rogu ulic Marszałkowskiej i Widok. Już wtedy piwo z browaru w Mordach było rozlewane do butelek „własnej formy”, które na kapslach metalowych, korkach i w szkle miały logo firmy - litery J. Z. co miało być gwarancją jakości produktu. Na początku lat 90-tych XIX wieku browar był pod zarządem Józefa Jaworskiego. W 1910 roku jako zarządca browaru wymieniany T. K. Wańskowski, w tym czasie warzono 28 000 wiader piwa bawarskiego.
W 1912 roku następuje kolejna zmiana -nowymi właścicielem browaru i pałacu w Mordach zostaje rodzina Przewłockich. Majątek od Jana II Zembrzuskiego kupuje Konstanty Przewłocki dla swojego syna Henryka. Henryk Przewłocki żył w latach 1884-1946. Umiera 12 czerwca w obozie jenieckim w Borowiczach w ZSRR. U nowego właściciela browaru nowym zarządcą zakładu zostaje Zygmunt Boenisch -prowadził on wcześniej browary w Warszawie na ulicy Ceglanej i na Żeraniu. Drugim zarządcą był Karol Prokopiak. Kapitał zakładowy nowego przedsiębiorstwa wynosił 30 000 rubli, a tuż przed wojną światową 75 000. Roczne obroty osiągały wartość 30 000 do 40 000 rubli, a zatrudnienie około 10 pracowników. Rozwój browaru przerwała wojna. Po wznowieniu działalności zakład działał do około 1926/27 roku. Produkował w tym czasie 600 000 litrów piwa i zatrudniał 7 pracowników. Przy browarze działała gorzelnia. Funkcjonowała ona aż do lat 80-tych XX wieku. Budynki browaru jeszcze częściowo stoją, ale popadają w coraz większą ruinę.